Historia kościoła ewangelickiego
Wieś Glaznoty powstała w pierwszym okresie kolonizacyjnym na terytorium pruskiego plemienia Sasinów, przeprowadzanym przez Zakon Krzyżacki w XIV w. i była pierwotnie wsią czynszową. Napływali tu osadnicy z Niemiec, jak i z sąsiedniego Mazowsza.
W dostępnych źródłach brak jest wiadomości dotyczących pierwszego kościoła w Glaznotach. Został wybudowany na wzniesieniu około 1400 r. jako solidny, kamienny budynek. W czasach katolickich zapewne pw. Najświętszej Marii Panny, co potwierdzałaby niemiecka nazwa miejscowości – Marienfelde.
Jest gotycką budowlą salową bez wyodrębnionego prezbiterium, wzniesiona z kamieni polnych, o murach wzmocnionych masywnymi przyporami. Od zachodu posiada wieżę na planie kwadratu z gotyckim, ostrołukowym portalem (naroża są oszkarpowane), a od północy zakrystię. Budynek otacza cmentarz, obwiedziony murem kamiennym. W latach 1713 i 1899 przeprowadzono w kościele gruntowne prace restauratorskie.
Liczne wojny w średniowieczu nie ominęły Glaznot. W 1397 r. komtur Johann von Schonfeld kupił wieś (60 włók ziemi z młynem), aby uratować ją przed spustoszeniem. Nie pomogło to jednak, gdyż w 1410 r. w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim i w okresie tzw. wojny głodowej w 1414 r., miejscowość została całkowicie zniszczona przez wojska polsko-litewskie. W 1437 r. majątek został zgłoszony jako pusty, ale solidne mury kościoła ocalały.
Mimo upływu czasu, przetrwały do dziś gotyckie figury Apostołów z nieistniejącego już ołtarza, datowane na początek XV w. Przed II wojną światową przekazano je do zamkowych zbiorów muzealnych w Królewcu, jednak niektóre szczęśliwie ocalały i można je oglądać w kolekcji Muzeum Warmii i Mazur na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Zaginęły z Glaznot trzy granitowe chrzcielnice z XV w.
W 1525 r. ostatni mistrz zakonu Albrecht von Hohenzollern sekularyzował Zakon Krzyżacki, przyjmując wyznanie protestanckie. Mieszkańcy Glaznot, którzy znaleźli się w granicach nowo utworzonych Prus Książęcych, zgodnie z zasadą „cuius regio eius religio”, przyjęli luteranizm. Stanowisko pierwszego pastora, który głosił Ewangelię zgodnie z nauką Marcina Lutra objął przybyły do pobliskiego Lipowa w 1532 r. – Michał Michał Wichert. Urzędujący tam duchowny był zobowiązany odprawiać nabożeństwa w Lipowie, Samborowie, Smykowie i Glaznotach. 
Przez następne stulecia kościół przechodził zmienne koleje losu. Warte odnotowania jest nazwisko pastora, który w 1748 r. urzędował w Lipowie i odprawiał nabożeństwa w Glaznotach.
To ks. Jan Krzysztof Schwartz, pisarz religijny, tłumacz pieśni i twórca słownika polsko-niemieckiego. Jego pieśni znalazły się w „Przypadku trzecim do Kancjonału Pruskiego, Polskiego” (1791) oraz w „Pieśnioksięgu czyli Kancjonale Gdańskim” (1803).
Kamienny krąg
Przy zboczu wzniesienia, na którym stoi kościół znajdują się ułożone w krąg kamienie. Jest to Krąg Wspólnoty Kultur – miejsce kultury pamięci poświęcone pokoleniom anonimowych, a także znanych z imienia i nazwiska twórców wyjątkowego wizerunku kulturowego i cywilizacyjnego Wzgórz Dylewskich.
Kamienne kręgi należą do najstarszych symboli wspólnoty budowanej wokół centralnie umieszczonego punktu mediacyjnego, za pośrednictwem którego wspólnota jest rozszerzana i wzmacniana. Oparte na sakralnej idei kosmogonicznego okręgu, w którym urodził się świat, wiążą się nierozerwalnie z paneuropejską kulturą Celtów i późniejszych Gotów, których ślady osadnictwa odkryto na Wzgórzach Dylewskich. Oba te ludy budowały kręgi kamienne w swoich miejscach świętych.
Krąg wspólnoty kultur zbudowany jest z kamieni przyniesionych przez lodowiec ze Skandynawii, z kolebki ludów gockich. W centralnie umieszczonym menhirze wyrzeźbiono scalone wizerunki dwóch „bab”, wczesnośredniowiecznych posągów z Prątnicy i Bratiana, związanych z kulturą duchową Sasinów, staropruskich przodków dzisiejszych mieszkańców Wzgórz Dylewskich. Przez takie połączenie krąg symbolicznie łączy wątki europejskie i kotwiczy je w tradycji lokalnej.
Przestrzeń kręgu to uniwersalne miejsce spotkań duchowych sukcesorów różnych tradycji kulturowych, które funkcjonowały w tej niezwykłej krainie. Sąsiedztwo gotyckiego kościoła, który na przestrzeni wieków był centrum wspólnot katolickiej i ewangelickiej, dopełnia sakralne uniwersum kręgu, udzielając mu swej wartości jednoczącej – ponadnarodowej i zwyczajnie ludzkiej.
W pobliżu warto zobaczyć:
- Dylewską Górę na Wzgórzach Dylewskich
Gdzie można zjeść:
- Restauracja Oranżeria w hotelu Eris Wzgórza Dylewskie
- Restauracja w hotelu Platinum - Ostróda
