Na piechotę

Założenie zamkowo – parkowe jest jednym z punktów niewielkiego Oporowa, miasteczka znajdującego się w woj. łódzkim między Łowiczem a Kutnem, ok. 6 km od Żychlina.

Na miejscu brak jest niestety parkingu dla samochodów, pojazd trzeba zaparkować na niewielkim placu obok stawu naprzeciwko bramy wjazdowej do rezydencji.

Do zamku prowadzi wybrukowana kamieniem szeroka aleja. Po jej prawej stronie usytuowany jest tzw. Domek Szwajcarski, a po lewej staw. Przed ceglaną budowlą składająca się z piętrowego domu mieszkalnego, dwupiętrowej wieży, baszty obronnej z kaplicą znajduje się mały podjazd.

Naturalny park

Zostawiając na chwilę tonący w majowym słońcu zabytkowy gmach, udałam się najpierw na krotki odpoczynek na łonie natury.

Było to możliwe przed zamkiem, w urządzonym ogrodzie z alejkami i kwietnym klombem. Na dalszy spacer w pozostałej części otaczającego zamek 10 – hektarowego parku nie pozwalały mi chaszcze, które opanowały większość terenu. 

Założenie parkowe będące niegdyś pasją dawnych właścicieli, dzisiaj jest  dość zaniedbane i trudno dostępne dla zwiedzających. O dawnej świetności kompozycji ogrodowej świadczą tylko nieliczne pozostałości: piękne szpalery drzew, m.in. z okazałymi kasztanowcami białymi i dębami szypułkowymi, kamienne schody prowadzące do fosy, ozdobione rzeźbami lwów, murowane cokoły z kamiennymi wazami połączonymi łańcuchami wzdłuż fosy.      

 Własność wielu rodów

Efektowną rezydencję zaczął budować na początku XV wieku  Mikołaj Oporowski, wojewoda łęczycki, blisko związany z dworem królewskim i cieszący się względami króla Władysława Jagiełły. Budowę zamku zakończył syn wojewody, Władysław Oporowski – biskup włocławski, a od 1449 roku arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski. Oporowscy rezydowali w zamku do początków XVII wieku, potem jego właścicielami zostali Tarnowscy, którym przypisuje się założenie ogrodu w parku. Następnie majątek oporowski przeszedł w ręce rodziny Sołłohubów. Za ich czasów zamek nieznacznie przebudowano, usprawniając wewnętrzną komunikację i połączenie piętra domu zamkowego z wieżą i klatką schodową. Po 1792 roku oporowską rezydencję przejęli w  posiadanie kolejno: Pociejowie i Oborscy. Kolejnymi właścicielami zamku zostali Aleksandra i Tomasz Orsetti. Małżonkowie dochodząc znacznego majątku, w skład którego wchodziły m.in. cukrownia i cegielnia w Oporowie, browar oraz gorzelnia w Dobrzykowie przeprowadzili liczne prace remontowe i modernizacyjne w zamku i na terenie wokół niego. W tym czasie powstał angielski park krajobrazowy, oficyna (tzw. Domek Neogotycki, który przetrwał do dziś), stajnie, wozownia oraz oranżeria i winnica. Po objęciu dóbr przez Wilhelma Orsettiego, bratanka Tomasza, wzorem poprzedników ten dalej inwestował w otoczenie zamku. Powiększył i ogrodził park, do którego prowadzą zachowane do czasów obecnych dekoracyjne bramy z jego inicjałami, wzniósł drugą oficynę, tzw. Domek Szwajcarski wzorowany na architekturze uzdrowiskowej. Następnie w Oporowie osiedli Helena z Orsettich i Jan Lasoccy, którzy utracili go w wyniku licytacji w 1932 roku. Ostatnimi właścicielami zamku byli Karscy, którzy zamierzali poddać go gruntownej restauracji. Plany te zniweczył wybuch II wojny światowej. W czasie okupacji majątek przejęli Niemcy.

W 1945 roku zespół  zamkowo – parkowy przeszedł na własność państwa, a od roku 1949 ma tutaj swoją siedzibę Muzeum.    

Mapa komnat

Dziś turyści mogą poznać w zamku jego prawie że niezmieniony od czasów pierwszego właściciela układ wnętrz.

Na parterze podpiwniczonego skrzydła mieszkalnego znajdują się trzy pomieszczenia, z których środkowe pełniło kiedyś rolę sieni z wejściem z dziedzińca, a boczne skarbczyka, salon Biedermeier. Na piętrze mieści się duża sala reprezentacyjna z przyległą do niej sypialnią, salon Empire i jadalnia. Z Sali Rycerskiej można przejść wzdłuż ściany budynku po drewnianym pomoście nad niewielkim dziedzińcem do baszty wschodniej z kaplicą. W komnatach na piętrze podziwiać można znakomicie zachowane drewniane, polichromowane stropy.

Wieża zachodnia połączona z murami obronnymi i bramą miała za zadanie przede wszystkim bronić dostępu do bramy, ale pełniła także funkcje mieszkalne. Salą w wieży, którą można obecnie zwiedzać jest zbrojownia.   

Historyczna ekspozycja

Zamek to nie tylko dobrze utrzymane mury, ładne sale. To również historia i sztuka przejawiające się w zgromadzonych eksponatach. Mimo że pierwotne wyposażenie nie zachowało się, wśród zbiorów  Muzeum, gromadzonych głównie na drodze zakupów, są dzieła sztuki odzwierciedlające kunszt artystyczny i użytkowy epok od XVI do XIX wieku.  Wśród eksponatów uwagę przyciągają, m.in.: unikatowy piec kaflowy z przełomu XVI i XVII wieku, portrety, gobelin flamandzki z XVII wieku przedstawiający „Koronację cesarzowej Faustyny”, szafy holenderskie, stół neorenesansowy w stylu Franciszka I oraz bogato rzeźbiony neobarokowy fotel na biegunach, popiersia i rzeźby. 

Dopełnieniem ładnego wyposażenia komnat są ekspozycje wyrobów rzemieślniczych: naczyń srebrnych, szklanych, ceramicznych, cynowych i z kości słoniowej.

Zobaczyć też można ekwipunek rycerski: zbroję konną z końca XVI wieku, napierśniki, hełmy i kolczugi z XVII i XVIII w. oraz zbiór pistoletów skałkowych, strzelb i broni białej.

Oporów kulturalny

Nie zapominając o muzeum, na zamku przenieść się można w świat muzyki, poezji i teatru. Ostatni koncert – wiosenny miał tutaj miejsce 18 maja. W jego programie znalazły się m.in. bałkańskie melodie ludowe, utwory: Chicka Corei, Krzesimira Dębskiego, Antonina Carlosa Jobima, Astora Piazzolli, Carlosa Gardeli oraz autorskie utwory wykonawców.

W okolicach piątego czerwca, jak mi powiedziano, na zamek zapowiedzieli swoje przybycie rycerze. Grupa, która w lipcu zeszłego roku wypełniła swój trzydniowy pobyt zajęciami, które przeniosły ich w odległe czasy średniowiecza oraz  rozegrała turniej rycerski na dziedzińcu zamkowym.  Wśród rekonstruktorów walki, dworskich obyczajów, ogłady i szlachetności, byli goście z Włoch, Francji, Czech, Słowacji i Rosji.

1 czerwca - Dzień Dziecka też zapowiada się ciekawie. Na polanie zamkowego parku zorganizowany będzie festyn, a na zbiornikach wodnych naprzeciwko zespołu odbędą się zawody wędkarskie - dzieci w wieku 8-16 lat, gry i zabawy oraz wspólne grillowanie. 

Przeczytaj także:

- Maurzyce – skansen dawnej wsi łowickiej

- Most w Maurzycach – światowa perła

- Spacerkiem po Starym Rynku w Łowiczu (Łódzkie)

- Relaks w środku nowej Europy - Aquapark Kutno, woj. łódzkie