Podczas pierwszego pobytu w Płonnem Dąbrowska miała gościć u swojej siostry Heleny Hepke, której mąż był administratorem tutejszego majątku (z dawnego dworu niewiele już zostało).
W następnych latach wakacje spędzała u państwa „Chmielów” ze względu na ciasnotę panującą w domu siostry.
Pisarka wielokrotnie spacerowała na Górę Modrzewiową - obecnie pomnik przyrody, który tworzy 10 sędziwych modrzewi polskich. Chodziła również po polach, przyglądała się rolnikom obserwując ich podczas pracy. Interesowały ją również obyczaje, notowała piosenki.
Regionalna Izba Pamięci to dwa odnowione pomieszczenia, w których znajdują się pamiątki związane z pisarką oraz ekranizacją powieści „Noce i dnie”. Są tutaj m.in.: scenariusz filmowy z 1971 roku, projekty strojów aktorów, zdjęcia pisarki, meble z epoki.
Fragmenty „Wspomnień siostrzenicy Marii Dąbrowskiej - Danuty Kelch”*
… Rok 1925 okazał się dla Maryjki (tak w rodzinie była nazywana Dąbrowska – przyp. aut.) jednym z najnieszczęśliwszych w życiu. W tym właśnie roku Marian – ukochany mąż, najbliższy przyjaciel i powiernik, opuścił ją na zawsze (Marian Dąbrowski zmarł w sanatorium – przyp. aut.).
W sierpniu bawiła u moich rodziców we wsi Płonne w powiecie rypińskim niedaleko Golubia-Dobrzynia. Obok wsi był majątek o tej samej nazwie Płonne, należący do bogatego młodego spadkobiercy. Tenże młody Ludwik studiował rolnictwo na Uniwersytecie Warszawskim, a mój ojciec zarządzał jego majątkiem. Co rok siostra matki, Jadwiga, przywoziła na wakacje babcię moją Ludomirę, bo sama będąc nauczycielką wyjeżdżała na wczasy lub na jakieś kursy. Do nas i do swej matki przyjeżdżała też Maryjka. U nas mieszkanie było nieduże więc zamieszkiwała w szkole albo u gospodarza Chmielewskiego zwanego Chmielem. Spacerowała po polach i pobliskim lesie zachwycając się malowniczą okolicą. Miała sposobność obserwacji życia bogatych i biedniejszych gospodarzy, a także służby folwarcznej. …
… W sierpniu 1926 r. znów gościliśmy ją w Płonnem. …Pamiętam jak melancholijna i zamyślona krążyła po polach, już od młodości zakochana w przyrodzie. Zbierała polne kłosy i po powrocie stroiła w nie fotografie męża stojącą na stoliku w jej pokoju. …
… W następnych latach odwiedzała nas nadal zamieszkując zawsze u państwa „Chmielów”. Domek ten był położony w jednym z górujących nad wsią szeregu domków z widokiem na wiejski kościół i tzw. Modrzewiową Górę, na którą lubiła chodzić. Dawni mali chłopcy, dziś już dorośli synowie Chmielewscy pamiętają ją do dziś. Tam też blisko kościoła znajdowała się szkoła powszechna, do której chodziłam i gdzie ukończyłam cztery oddziały. (…) Odwiedzałam wtedy Maryjkę. Do jej pokoju wchodziłam zawsze z pewnego rodzaju nabożeństwem. Stół był zasłany arkuszami papieru. Maryjka wówczas dużo pisała, były to przeważnie opowiadania. Narodziła się tam też koncepcja wielkiej powieści. Podczas jednego ze spacerów rzekła do mnie: „wiesz zdecydowałam się na imię bohaterki – będzie to Agnisia”. Oczywiście o Barbarze i Bogumile już nie mówiła. Te postacie były znane w rodzinie z wcześniej napisanej powieści „Domowe progi”. …
… Przed śmiercią (Maria Dąbrowska zmarła 19 maja 1965 roku w wieku 76 lat – przyp. aut.) śnił jej się rodzinny dom w Russowie i całe dzieciństwo. …
Obecnie w rodzinnym dworze pisarki mieści się Muzeum Marii Dąbrowskiej - opis tutaj: Dworek Marii Dąbrowskiej w Russowie (woj. wielkopolskie), czyli w literackim Serbinowie
RIPMD czynna jest od poniedziałku do piątku w godz.: 8.00 – 15.00.
Na zwiedzanie najlepiej jest się umówić telefonicznie: 56/ 683 93 25, kom. 608 496 595.
Warto wiedzieć, że Maria Dąbrowska przed wojną była kilkakrotnym gościem Pałacu Piorunów. To tutaj napisała siedem rozdziałów powieści „Noce i dnie”. Postaciom powieści, Barbarze i Lucjanowi nadała imiona właścicieli Piorunowa.
W pobliżu warto zobaczyć:
- Ośrodek Chopinowski w Szafarni
W pobliżu można zjeść w:
- Restauracji Starówka w Brodnicy
*„Wspomnienia siostrzenicy Marii Dąbrowskiej - Danuty Kelch”, Kalisz 2013 - wyd. Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu
