Utworzono: 10.11.2017r.

Zatrute jadło, XIV-wieczny układ dawnych ulic oraz fontanna multimedialna w Błoniu koło Warszawy

Rausz i fontanna multimedialna. Rynek - Błonie.

Błonie to miasto w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej. To największe centrum logistyczne w kraju (prawie 1 mln metrów kwadratowych). Metry pracują na dochody gminy. Dlatego, jeśli ktoś nie był tutaj przez kilka lat, to z trudem przyjdzie mu poznać miasto.

Zatrute jadło

Błonie należy do najstarszych osad na Mazowszu, w swych początkach było związane z kasztelanią w Rokitnie. Wjeżdżający dziś do Błonia od strony Warszawy dawnym traktem poznańskim mijają pozostałości XI-XIII-wiecznego grodziska, dawnej siedziby książąt mazowieckich. Niewykluczone, że to właśnie tu Konrad I podjął decyzję o sprowadzeniu na ziemie polskie Krzyżaków i że tu, pod okiem Konrada i jego żony księżniczki Agafii, wzrastało dwoje spośród dziesięciorga ich dzieci, książęta Bolesław I oraz Kazimierz I. To właśnie w Błoniu w roku 1524 Katarzyna Radziejowska, goszcząc ostatnich dwóch Piastowiczów, książąt Stanisława i Janusza, miała im podać zatrute jadło, powodując śmierć 24-letniego Stanisława. Jego młodszy brat zmarł w marcu 1526 roku w równie dziwnych okolicznościach, a we wrześniu tegoż roku sejm mazowiecki złożył przysięgę na wierność królowi polskiemu Zygmuntowi Staremu, potwierdzając inkorporację Mazowsza - w tym Błonia - do Korony. W ostatnich dniach grudnia 1529 roku król Zygmunt Stary utworzył województwo warszawskie składające się z dziesięciu ziem, w tym warszawskiej, którą z kolei tworzyły trzy powiaty: warszawski, błoński i tarczyński.

Grodzisko zostało przebadane przez archeologów, którzy znaleźli tu wiele przedmiotów z gliny, rogów jelenich, brązu i żelaza, takich jak siekierki, groty, talerze, ostrogi; przeważają wśród nich militaria, co potwierdza, iż stacjonowała tu liczna drużyna zbrojna.

Do grodziska praktycznie nie ma dostępu – wokół są pola. Kiedyś były plany, aby stworzyć w tym miejscu coś w rodzaju skansenu. Jednak jak na razie na pomyśle się skończyło.

Rynek po rewitalizacji

Rynek zachował XIV-wieczny układ dawnych ulic odchodzących od niego pod kątem prostym, po dwie z każdego rogu, jedynie ulicę Nową wytyczono współcześnie. Do roku 1948 rynek pełnił swą pierwotną rolę targowiska miejskiego. Na rynku i przy sąsiednich ulicach dominują kamieniczki z końca XIX i początku XX w., ale narożny dom nr 1, najstarszy dziś w mieście budynek mieszkalny, datuje się na wiek XVII-XVIII, dom nr 3 wzniesiono w roku 1906, zaś dom nr 16 - w końcu XIX w. Do domu nr 12 wejście z naroża, kiedyś charakterystyczne także dla innych budynków stojących na rogach rynku i ulic (do dziś zachowane np. w dwóch przeciwległych budynkach przy ul. Warszawskiej nr 14 i nr 17, róg ul. 3 Maja i ul. Narutowicza). Pompą ręczną czerpano na rynku wodę pitną ze studni jeszcze w wieku XX. Nieopodal rynku, przy ul. Sienkiewicza 4 (dom z czerwonej cegły) mieścił się na piętrze pierwszy w mieście Ośrodek Leczniczy, otwarty w roku 1922.

Pomnik Hymnu Narodowego w formie głazu z tablicą odsłonięto w roku 1997, uzupełniając trzy lata później nową tablicą informującą o złożeniu tu ziemi z miejsc pamięci narodowej. Tablicę ku czci papieża Jana Pawła II umieszczono w roku 2000, a w siedem lat później zasadzono dąb im. Jana Pawła II.

Po modernizacji przeprowadzonej w latach 2005-2009 zmienił się wygląd i charakter rynku. W centralnym punkcie wzniesiono w roku 2008 fontannę z białego marmuru, który podarowała miastu zaprzyjaźniona gmina włoska Coreno Ausonio. Od wiosny do jesieni kilka razy dziennie można oglądać widowisko woda-muzyka-światło, efektowne zwłaszcza o zmroku.

fontanna