Lutomiersk to dawne miasto (prawa miejskie nadał 24 kwietnia 1274 roku Leszek Czarny), obecnie wieś gminna w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim. Zamieszkuje ją obecnie około 1600 mieszkańców.

Lutomiersk położony jest na Wysoczyźnie Łaskiej na lewym brzegu Neru w pobliżu ujścia do niego rzeki Zalewki.

Turek to miasto w województwie wielkopolskim, siedziba powiatu tureckiego oraz wiejskiej gminy Turek. Miasto pierwszy raz było wzmiankowane w Bulli gnieźnieńskiej z 7 lipca 1136 roku. W 1341 roku arcybiskup Janisław ogłosił dokument, na mocy którego nadał wójtostwo w Turku wójtowi Uniejowa, dając mu prawo lokacji miasta na prawie średzkim. Kazimierz Wielki nadał miastu prawo do organizowania jarmarków, a król Władysław Jagiełło wydał w 1420 roku przywilej odbywania dwóch jarmarków w roku. 

Turek znany jest z trzech rzeczy: tradycji tkackich, Kopalni Węgla Brunatnego Adamów i elektrowni oraz  wystroju wnętrza kościoła, autorstwa polskiego artysty, rektora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, Józefa Mehoffera.

Świerże to dawne miasto, obecnie wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dorohusk. Przez miejscowość biegnie droga wojewódzka nr 816, popularna „Nadbużanka” (droga wojewódzka o długości 164 km łącząca przejścia graniczne w Terespolu, Sławatyczach, Dorohusku i Zosinie).

Jeszcze na początku XX wieku znajdowała się na wschód od Świerż okazała rezydencja z pałacem i parkiem o charakterze krajobrazowym. Główny obiekt uzupełniały liczne zabudowania: dom ogrodnika, stolarnia, wozownia, budynki gospodarcze i zachowany w ruinie domek odźwiernego.

Obecnie po pałacu i innych zabudowaniach nie ma śladu, są tylko oznaczone miejsca, gdzie stały. O dawnym parku przypominają aleje grabowe i lipowo - kasztanowcowe. Wschodnią granicę majątku wyznaczała rzeka Bug, do dzisiaj niezwykle urokliwa w tym miejscu.   

Horodło to dawne miasto, obecnie wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie hrubieszowskim, w gminie Horodło. Przez miejscowość biegnie droga wojewódzka nr 816, popularna „Nadbużanka” (droga wojewódzka o długości 164 km łącząca przejścia graniczne w Terespolu, Sławatyczach, Dorohusku i Zosinie).

Dubienka – dawne miasto, obecnie wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dubienka. Gmina Dubienka leży w południowo - wschodniej części powiatu chełmskiego, w malowniczej dolinie Bugu. Od północy graniczy z gminą Dorohusk, od zachodu z gminami Białopole i Żmudź, a od południa z gminą Horodło (pow. hrubieszowski). Wschodnią granicę gminy stanowi rzeka Bug, która jednocześnie jest granicą państwową z Ukrainą. Powierzchnia gminy wynosi 96,26 km2. 

Jabłeczna to nadbużańska wieś położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Sławatycze, na południe od Terespola. W odległości 2 kilometrów od wsi znajduje się monaster  - jeden z najstarszych zabytków prawosławia na ziemi chełmsko-podlaskiej. To w nim są cudowne ikony, a od 2003 roku także relikwie.

Jak podaje Wikipedia, monaster albo monastyr to tradycyjna nazwa klasztoru w Kościołach wschodnich. Monaster stauropigialny podlega bezpośrednio patriarsze tak, że ma on te same prawa i zobowiązania co biskup diecezjalny – wobec monasteru i członków do niego należących oraz osób, które we dnie i w nocy przebywają w monasterze; inne zaś osoby przypisane do monasteru podlegają bezpośrednio i wyłącznie patriarsze tylko w sprawach dotyczących ich zadań lub urzędów.

Kodeń to dawne miasto (1511 - 1869), obecnie wieś położona nad Bugiem w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Kodeń. W 1513 roku Jan Sapieha zbudował tutaj zamek, który przez prawie 300 lat stanowił główną siedzibę rodową kodeńskiej linii Sapiehów. Obecnie miejscowość znana jest z sanktuarium oraz Kalwarii Kodeńskiej. Wiernych przyciąga słynący z cudów obraz Matki Bożej Gregoriańskiej (Guadalupeńskiej) zwanej także Matką Bożą Kodeńską - królową Podlasia, sprowadzony do Kodnia w 1631 roku. Obraz pochodzi z kaplicy papieskiej w Rzymie. 

Jest także w Kodniu wybudowana w 2007 roku cerkiew pw. św. Ducha.

Żarki to miasto z bogatymi tradycjami związanymi z rolnictwem, handlem, rzemiosłem i młynarstwem. Leży w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim. Pierwsze źródłowe wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. Dokumentem, który zamykał proces kształtowania się miasta był akt króla Władysława Jagiełły z 1406 roku, który potwierdził lokalizację Żarek na prawie niemiecko-średzkim. W 1556 roku Żarki zyskały przywilej nadany przez Zygmunta Augusta, który pozwalał na organizowanie trzech jarmarków rocznie oraz targów w każdy wtorek. Jarmarki odbywają się do dzisiaj, w każdą sobotę odwiedza je prawie 10 tysięcy osób. Lokalne produkty i przedmioty codziennego użytku można wybierać na 500 stoiskach zlokalizowanych na 1,5-hektarowej powierzchni targowej. Targi, ale znacznie mniejsze mają miejsce również w środy.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin położone jest w Leśniowie, dzielnicy Żarek. Opiekunami tego miejsca, od ponad 300 lat, są paulini.

Żarki to miasto z bogatymi tradycjami związanymi z rolnictwem, handlem, rzemiosłem i młynarstwem. Leży w województwie śląskim, w powiecie myszkowskim. Pierwsze źródłowe wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV w. Dokumentem, który zamykał proces kształtowania się miasta był akt króla Władysława Jagiełły z 1406 roku, który potwierdził lokalizację Żarek na prawie niemiecko-średzkim. W 1556 roku Żarki zyskały przywilej nadany przez Zygmunta Augusta, który pozwalał na organizowanie trzech jarmarków rocznie oraz targów w każdy wtorek. Jarmarki odbywają się do dzisiaj, w każdą sobotę odwiedza je prawie 10 tysięcy osób. Lokalne produkty i przedmioty codziennego użytku można wybierać na 500 stoiskach zlokalizowanych na 1,5-hektarowej powierzchni targowej. Targi, ale znacznie mniejsze mają miejsce również w środy.

Więcej na temat targów i zabytkowych stodół: Zespół zabytkowych stodół w Żarkach oraz największy w północnej części województwa śląskiego supermarket pod chmurką

Kalisz to miasto położone nad Prosną, drugi co do wielkości ośrodek województwa wielkopolskiego, siedziba powiatu kaliskiego. Najstarsze ślady działalności ludzkiej na terenie miasta i jego okolic sięgają mezolitu. Intensywne zasiedlenie w okresie wpływów rzymskich wynikało z położenia w znaczącym punkcie „Szlaku Bursztynowego”, łączącego imperium rzymskie z wybrzeżem Bałtyku. Około połowy II wieku n.e. aleksandryjski uczony Klaudiusz Ptolemeusz w „Geografii” wymienił miejscowość „Kalisia”, identyfikowaną przez badaczy z Kaliszem. Zapis ten sprawił, że Kalisz szczyci się posiadaniem najstarszej metryki pisanej wśród miast polskich.

Jak przystało na miasto o takiej metryce, nie brak w nim zabytkowych świątyń.

Jesienią i zimą polecamy wycieczkę do romantycznych ruin, osobliwych kościołów i klasztorów w Czechach, które napełnią was pozytywną energią. Odwiedźcie na przykład klasztor Rosa Coeli, sanktuarium Święty Hostýn, ruiny zamku Anielska Góra (czes. Andělská Hora) czy niedokończoną budowlę gotyckiego kościoła w Panenskim Týncu. 

Opatówek to miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim. Opatówek, dawniej Opatovia, Oppathow, Opatowo, w XIII w. wchodził w skład klucza opatóweckiego dóbr stołowych arcybiskupstwa gnieźnieńskiego. Już wówczas stał tutaj, prawdopodobnie drewniany, dwór arcybiskupi. W I połowie XIV w. Opatówek otrzymał prawa miejskie, a około 1360 r. z inicjatywy arcybiskupa Jarosława Bogorii Skotnickiego zbudowano na wzgórzu w obecnym parku murowany zamek obronny. Ok. 1360 r. arcybiskup Jarosław Bogoria wybudował w Opatówku też murowany, jednonawowy kościół pw. św. Doroty. 

Już od stuleci wznosi się na wzgórzu nad wioską Luková (ok 45 km od Pilzna) kościół św. Jerzego. Najstarsza część budowli, prezbiterium i zakrystia, pochodzą z XIV wieku. W okresie wojen husyckich kościół został częściowo zniszczony, w XVI wieku odbudowany. W latach 1854-1858 przebudowano go w stylu neoromańskim i gotyckim. 

Żyrardów to miasto w woj. mazowieckim, położone na zachód od Warszawy. Jest jednym z nielicznych miast w Europie, które może poszczycić się zachowanym niemal w całości zespołem poprzemysłowym i osadą fabryczną. Jest przykładem modelowego miasta przemysłowego z przełomu XIX i XX wieku, zaprojektowanego i zrealizowanego z niebywałym rozmachem i precyzją na obszarze ponad 70 ha, które stanowi dzisiejsze centrum miasta. Żyrardów na przełomie XIX i XX wieku był miejscem współistnienia różnych kultur, wyznań i narodowości, stwarzających wielobarwny krajobraz przemysłowego miasta. Na początku XX wieku w gminie Żyrardów liczącej wówczas ok. 37 tys. mieszkańców zamieszkiwało ok. 10 tys. cudzoziemców. Najliczniejszą grupę stanowili Niemcy, Żydzi, Czesi, a także Szkoci, Rosjanie, Szwajcarzy, Holendrzy i Włosi.

W Żyrardowie znajduje się kilkaset zabytków dokumentujących historię i rozwój miasta. Jednym z nich jest kościół farny pw. Matki Bożej Pocieszenia, który powstał w latach 1900-1903 z fundacji rodziny Sobańskich i Karola Dittricha. 

Jeżów to dawne miasto, obecnie osada położona w województwie łódzkim, w powiecie brzezińskim, w gminie Jeżów. Historia Jeżowa sięga XII stulecia, kiedy o 1108 r. w osadzie pojawiali się ojcowie benedyktyni z Lubinia (obecnie w woj. wielkopolskim). Przed 1145 r. ufundowany został przez Piotra Włostowica kościół pw. św. Andrzeja. Rok 1212 zapisał się w historii Jeżowa doniosłym wydarzeniem, jakim był zjazd z udziałem Leszka Białego, Konrada Mazowieckiego, Mszczuja I, księcia Pomorza Gdańskiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego Henryka Kietlicza oraz biskupów krakowskiego, płockiego i kujawskiego. 

Zgierz to miasto położone na północ od Łodzi, w powiecie zgierskim, nad rzeką Bzurą. Najważniejszą datą w historii miasta jest 30 marca 1821 roku. Wtedy bowiem zawarto Umowę Zgierską między komisarzem wojewódzkim Wydziału Administracyjnego Komisji Województwa Mazowieckiego a sukiennikami w sprawie ich osiedlenia się i założenia zakładów fabrycznych. Pomysłodawcą umowy był między innymi Rajmund Rembieliński, wizjoner, który zdawał sobie sprawę w potęgi przemysłu. Umowa w 44. punktach głównych i 6. szczegółowych regulowała sprawy osadnictwa przemysłowego i zapewniała imigrantom liczne przywileje. Służyła za wzór dla innych miast i osad rządowych przy formułowaniu szczegółowych warunków osadnictwa.

Dzięki Umowie Zgierskiej Zgierz stał się centralnym ośrodkiem produkcji i handlu w Królestwie Polskim. Osada fabryczna stanowiła nową dzielnicę Zgierza - nazwaną Nowym Miastem. Nowa osada była w pełni zaprojektowana według wszelkich nowoczesnych prawideł urbanistycznych przez Komisję Województwa Mazowieckiego. Domy miały być widne, wygodne i estetyczne.

Więcej na temat Miasta Tkaczy: Park Kulturowy Miasto Tkaczy, Muzeum Miejsca oraz dom idealny. Zgierz k. Łodzi

Pakość to miasto w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie inowrocławskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej. Miejscowość położona jest nad Notecią, na przecięciu starych szlaków komunikacyjnych: Żnin - Toruń oraz Strzelno - Nakło. Najstarsze dokumenty zapisują nazwę Pakości jako: Pacost, Pacosc, Pakostch, Paccoscz, Pakoscz.

Pakost jest skróconą wersją formy Pakosław. W czasach prasłowiańskich „Pak” znaczył tyle, co silny, mocny. Pakość należała terytorialnie do Wielkopolski. Władzę w niej dzierżyli książęta: Przemysł I i Bolesław Pobożny. Podczas wojny domowej kujawsko - wielkopolskiej w 1259 r. miejscowość została zdobyta przez księcia kujawsko - łęczyckiego Kazimierza I - ojca Władysława Łokietka.

Pierwszym zachowanym dokumentem dotyczącym Pakości jest dyplom metropolity gnieźnieńskiego Pełki zwanego Fulco z roku 1243. Wymieniony jest w nim pakoski kościół pod wezwaniem św. Jakuba Większego Apostoła. Znacznie wcześniej, bo już w 1216 roku, w wykazie dóbr klasztoru strzeleńskiego pojawiają się Węgierce pod Pakością.

Stare Babice to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Stare Babice. Bliskość stolicy sprawia, że w miejscowości jest kilka linii autobusowych łączących ją z Bemowem i Młocinami.

Po raz pierwszy o wsi Babice wspomniano w 1313 r. Zapiski te dotyczą Piotra z Babic, o którym wiadomo tylko tyle, że zaliczał się do członków mazowieckiej elity władzy, współrządzącej wraz z Piastami mazowieckimi.

Pod koniec XIX w. powstały tu umocnienia Twierdzy Warszawa, dokładniej Fort Babice i Fort Blizne. W latach dwudziestych XX w. na terenie Fortu Babice powstała Transatlantycka Centrala Radiotelegraficzna, szerzej znana pod nazwą „Radiostacja Babice”. Radiostacja została zniszczona w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie.

W Babicach znajduje się cmentarz wojenny z 1939 r. z 373 mogiłami żołnierzy Wojska Polskiego oraz partyzantów i żołnierzy AK „Kampinos”.

Kolejnym ciekawym obiektem historycznym jest kościół pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP. Wybudowany w 1728, przebudowany w 1907 r. Do parafii należy zabytkowa plebania i cmentarz parafialny z nagrobkami z przełomu XIX i XX w.

Gąsawa to wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie żnińskim, w gminie Gąsawa. Miejscowość uzyskała lokację miejską w 1388 roku, a utraciła w 1934 roku. Jako miasto lokacyjne posiadało herb na tarczy herbowej koloru białego, na którym umieszczono czerwony, ceglany mur forteczny z bramą, uwieńczoną trzema basztami z krenelażem. Herbem tym szczyciła się Gąsawa już w średniowieczu. Wskazuje na to gotycka pieczęć miejska zachowana przy dokumencie wystawionym w 1591 roku. Herb Gąsawy zalicza się do herbów architektonicznych, częstych w miastach lokowanych na prawie niemieckim.

Gąsawa leży na Pałukach, niewielkiej krainie na pograniczu Wielkopolski, Kujaw i Krajny. Polodowcową wysoczyznę urozmaicają liczne pagórki, które nadają jej charakterystyczny falisty krajobraz. Całość przecinają głęboko wcięte rynny, których największe zagłębienia wypełnia woda. Dla kulturowego krajobrazu Pałuk znamienne są dworki i pałace oraz wieże kościołów. Najważniejszymi miejscowościami tej krainy są: Żnin, Barcin, Kcynia, Łabiszyn, Szubin, Janowiec Wielkopolski i Wągrowiec.

Mogilno to miasto położone w woj. kujawsko-pomorskim, w powiecie mogileńskim, którego nazwa miasta pochodzi od słowa „mogiła", co pierwotnie oznaczało naturalne wzniesienie, pagórek. 17 maja 1398 r. Mogilno na podstawie przywileju Władysława Jagiełły otrzymało magdeburskie prawa miejskie, prawa te zostały potwierdzone w 1548 roku przez króla Zygmunta I Starego i w roku 1666 przez króla Jana Kazimierza. Dzieje miasta związane są z zakonem benedyktynów.