3 w 1, czyli: odpoczynek, zabawa i edukacja
Położony na skarpie wiatrak z placem zabaw i małym parkingiem u jego podnóża, usytuowany jest niemal w połowie drogi pomiędzy Skorzęcinem a Witkowem.
Zabytkowy młyn w Kamionce pochodzi z XIX w. Wiatrak został wzniesiony przez osobę prywatną i przez szereg lat, do 2010 roku był w posiadaniu spadkobierców dawnego właściciela. Od grudnia 2010 r. wiatrak stanowi własność Gminy i Miasta Witkowo.
Odnowiony i przywrócony do dawnej świetności w 2012 r. wiatrak stanowi obecnie atrakcję zarówno dla mieszkańców gminy, jak i przebywających na tym terenie turystów. Dla młodzieży pełni też rolę edukacyjną – możliwe jest prowadzenie żywych lekcji z zakresu budowy, działania i wykorzystania tego typu obiektów. Wiatrak został tak starannie odnowiony, że w razie potrzeby może nawet mielić mąkę.
Wiatrak tego typu zwany jest koźlakiem. Nazwa pochodzi od specjalnej podstawy „fundamentu”, na którym opierała się cała budowla wiatraka. Jego konstrukcja wraz ze skrzydłami były elementami ruchomymi, które obracały się wokół pionowego, drewnianego słupa. Na tylnej przeciwnej ścianie wiatraka znajdował się specjalny, długi dyszel, współpracujący z kołowrotem. Dzięki temu ważnemu elementowi, młynarz mógł ustawiać wiatrak w kierunku wiatru. Skrzydła napędzane siłą wiatru najczęściej poruszały urządzenia do przemiału zbóż na mąkę. Regulację prędkości obrotowej uzyskiwano zdejmując (aby zmniejszyć prędkość) lub dokładając (aby zwiększyć prędkość) na skrzydłach klepek. Koźlak był w stanie w zależności od siły wiatru zemleć od 700 do 800 kg ziarna. W 1948 r. tajfun zniszczył 2 skrzydła wiatraka i pochylił całą konstrukcję ok. 2 m od pionu. Kilkanaście lat wiatrak pracował mając tylko 2 śmigła. Po zniszczeniu wiatraka ówczesny właściciel po kilkunastu latach sam odbudował młyn. Potomek byłego właściciela nadal dysponuje narzędziami z 1839 r., które były wykorzystywane do prac remontowych, m.in. do wyrobu gontów.
W latach 20. XX wieku wartość wiatraka była zbliżona do wartości 30 mórg ziemi rolnej. „Koźlak” w Kamionce aktywnie pracował do 1968 r.
Przeczytaj także:
