Program obchodów 500-lecia Reformacji w Gdańsku obejmuje między innymi wystawę „Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra”, której otwarcie nastąpi 31 października 2017 roku w Muzeum Narodowym w Gdańsku – w Oddziale Zielona Brama.
Przygotowanie wystawy i towarzyszącego jej katalogu podjęto w 2015 roku, a w realizację projektu zaangażowały się trzy instytucje współpracujące z Muzeum Narodowym w Gdańsku: Archiwum Państwowe w Gdańsku, Muzeum Historyczne Miasta Gdańska oraz Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska. Niezwykle cenne zasoby artystyczne, archiwalne i dokumentalne pochodzące z gdańskich instytucji, uzupełnią artefakty wypożyczone z wielu muzeów polskich i zagranicznych.
Tematem ekspozycji będą przemiany wyznaniowe zapoczątkowane w Wittenberdze w 1517 roku przez Marcina Lutra. Ukazane zostaną historyczne zmiany w organizacji kościołów i wspólnot religijnych, w funkcjonowaniu administracji miejskiej oraz w codziennym życiu mieszkańców Gdańska od początku XVI do końca XVIII wieku. Ważnym tematem będą wystąpienia kontrreformacyjne, w tym interwencje polskich monarchów w Gdańsku, aż do przejęcia przez króla Prus w 1793 roku w wyniku II Rozbioru Polski zwierzchnictwa nad Gdańskiem, a w dalszej konsekwencji i tutejszym kościołem luterańskim. Data utworzenia w 1817 roku Kościoła ewangelicko-unijnego jednoczącego wyznawców luteranizmu i kalwinizmu – zamknie chronologicznie tę szeroką tematycznie ekspozycję.
Wystawa „Gdańsk protestancki w epoce nowożytnej. W 500-lecie wystąpienia Marcina Lutra” czynna będzie od 31.10.2017 do 30.01.2018 roku w Zielonej Bramie.