„Pożegnanie taboru” – fotografie wykonywane w l. 60. ubiegłego wieku przez Andrzeja Polakowskiego, utrwalające przełomowy moment w historii narodu romskiego, przechodzenie z wędrownego na osiadły tryb życia. Fotograf odwiedził ostatnie obozowiska wędrownych Cyganów, aby dać świadectwo świata, który wkrótce zniknie z krajobrazu kulturowego Polski.
Pretekstem do powstania zdjęć była realizacja materiału fotograficznego do reportażu literackiego znanego lubelskiego dziennikarza Zdzisława Kazimierczuka pt. „Pożegnanie taboru”, który miał na celu przekonać opinię publiczną do zalet osiadłego trybu życia i zarazem wskazać korzyści społeczne, które niesie ze sobą osiedlenie Cyganów.
Tuż po II wojnie światowej władze Polski Ludowej przykładem Związku Radzieckiego próbowały raz zachętą, raz przymusem doprowadzić do zakończenia cygańskiego nomadyzmu. Efekty tych działań udaje się zaobserwować pod koniec lat 60. i w latach 70. XX wieku, kiedy to Cyganie powoli zaczynają godzić się z „nieuchronnością losu” i zamieszkiwać w „cywilizowanych warunkach”, w mieszkaniach, domach, barakach… Na zdjęciach Polakowskiego widzimy piękne, bogato zdobione wozy pozbawione kół, stojące na cegłach.
Ogromną zasługą fotografa jest naturalność, z jaką wstąpił do świata Cyganów, który jeszcze w tamtym okresie stanowił zupełnie egzotyczny element Polski. Dzięki zaufaniu, jakim obdarzyli go bohaterowie fotografii, możemy zobaczyć cygańską codzienność życia wędrownego, wspólne posiłki, handel, wróżby, a w następstwie działań aparatu PRL, pierwsze kroki wśród społeczeństwa obywatelskiego, m.in. urządzanie się w nowych domostwach. Uzupełnieniem kolekcji są zdjęcia artystów estrady romskiej, piosenkarki Randii, Edwarda Dębickiego, Sylwestra Masio Kwieka, i in., którzy cieszyli się popularnością w latach 60. i 70. XX wieku.
Wystawa Andrzeja Polakowskiego będzie eksponowana w Muzeum Dialogu Kultur od 19 listopada 2017 r. do 28 lutego 2018 r.
Andrzej Polakowski, ur. w 1937 roku – artysta fotografik, mgr inż. budownictwa lądowego, członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografików oraz członek honorowy Lubelskiego Towarzystwa Fotograficznego. Autor kilkudziesięciu wystaw indywidualnych oraz uczestnik ponad 40 wystaw zbiorowych fotografii artystycznej w kraju i za granicą. W zakresie jego twórczości można wyróżnić wątki społeczno-obyczajowe, fotografię socjologiczną i przemysłową, Polakowski dokumentował również lubelskie życie artystyczne. Jego fotografie były wielokrotnie publikowane w paryskim miesięczniku „Le Monde Diplomatigue”(2012). Andrzej Polakowski jest laureatem licznych nagród i wyróżnień za twórczość, m.in. Nagrody Kulturalnej Województwa Lubelskiego (2013), album autorstwa Polakowskiego – „Pożegnanie taboru” (wydawnictwo Petit, 2007) został wyróżniony w konkursie Polskiego Towarzystwa Wydawnictw Książek na „Najpiękniejszą książkę roku”.
Kurator wystawy: Andrzej Polakowski Koordynator wystawy: Agnieszka Caban
