Miejski zamek
Z inicjatywy Kazimierza Wielkiego na terytorium Polski powstało wiele zamków obronnych. Jednym z wystawionych wówczas zamków był zamek w Opocznie. Zamek opoczyński był typowym zamkiem miejskim, tzn. leżał w obrębie miasta. Zbudowany został jednocześnie z murami miasta i usytuowany został w ich obrębie. Zamek opoczyński spełniał rolę siedziby administracyjnej starostów, którzy mieli obowiązek utrzymywania go w stanie pełnego przygotowania na wypadek wojny.
Zamek spłonął prawdopodobnie w trakcie wielkiego pożaru miasta w XV w. W XVI w. był zrujnowany i niezamieszkany. W początkach XVII w. został częściowo odbudowany na starych fundamentach. Ponownie zniszczony w czasie wojen szwedzkich w 1655r., przetrwał w ruinie do drugiej połowy XIX w. W latach 1874-75 został znowu odbudowany na starych fundamentach, w kształcie zbliżonym do współczesnego. W latach 1918 r. – 1939 r. w zamku znajdowało się starostwo powiatowe, ewakuowane we wrześniu 1939 r. na wschód przed zbliżającą się zawieruchą wojenną. W latach II wojny światowej w komnatach zamkowych mieścił się oddział zakaźny opoczyńskiego szpitala miejskiego im. Św. Władysława. Szpital funkcjonował w tym miejscu do lat 60. XX w.
Współczesny zamek to siedziba Muzeum Regionalnego w Opocznie. I tak się złożyło, że na początku marca tego roku po muzeum i zamku oprowadził mnie dyrektor Adam Grabowski. Pan Adam jest znawcą między innymi twórczości lokalnego rzeźbiarza Antoniego Barana. Na zamku znajduje się dosyć duża kolekcja prac tego artysty. Podobno honorem prawdziwego konesera sztuki jest mieć u siebie jego rzeźbę – stąd pojawia się sporo podróbek. Jednak dyrektor zapewnił, że falsyfikat wychwyci bez problemu.
Natomiast w dziale etnografii wyjaśnił mi, czym różni się strój opoczyński od łowickiego (już wiem, że tylko na pierwszy rzut oka są one do siebie podobne) oraz dlaczego w strojach opoczyńskich są potrójne naszycia z czarnych aksamitnych tasiemek (mają podobno upamiętniać króla Kazimierza Wielkiego, który przez ludność wiejską został bardzo dobrze zapamiętany i wspominany).
W muzeum jest kilka stałych wystaw: „Z dziejów ziemi opoczyńskiej”, „Opoczno w czasie II wojny światowej”, „Rzeźba ludowa regionu opoczyńskiego”, „Rekonstrukcja wnętrza chałupy opoczyńskiej”.
Są również wystawy czasowe. Do końca kwietnia tego roku czynna jest ekspozycja dokumentująca największe wynalazki związane z przemysłem fonograficznym: „Od Edisona do UNITRY czyli Krótka Historia Fonografii”.
Z dziejów Opoczna
Opoczno powstało ze średniowiecznego osiedla targowego.
Z 1284 r. pochodzi pierwsza źródłowa wzmianka o Opocznie - książę Leszek Czarny nadał wieś Opoczę na wyposażenie Kolegiacie Sandomierskiej.
W 1365 r. nastąpiła lokacja miasta na prawie magdeburskim przez króla Kazimierza Wielkiego. W miarę rozwoju przestrzennego miasto przeniesiono na nowe miejsce.
Po lokacji Opoczno otoczono kamiennym murem obronnym dł. ok. 950 m. Do miasta wiodły dwie bramy: Brama Łowicka (od strony traktu inowłodzkiego) i Brama Dolna (od strony traktu gielniowskiego).
Rynek Starego Miasta, obecnie plac Tadeusza Kościuszki
Plac Tadeusza Kościuszki zwany dawniej Rynkiem powstał w XIV w. w związku z lokacją miasta przez Kazimierza Wielkiego. Po nadaniu praw miejskich, Opoczno przeniesione zostało na nowy teren, którego centrum stanowił właśnie Rynek. Z Rynku odchodziły uliczki, wokół powstały najważniejsze budynki takie jak: kościół, zbrojownia oraz domy mieszczańskie. Do dzisiaj zachował się dawny układ urbanistyczny średniowiecznego Opoczna. W niewielkiej odległości od Rynku znajduje się zamek oraz kościół pw. św. Bartłomieja, z zachowanym najstarszym fragmentem, czyli dawnym prezbiterium, a obecnie kaplicą Najświętszej Marii Panny.
Do najciekawszych obiektów na placu Tadeusza Kościuszki zaliczyć można także kamieniczki pochodzące z XVII w., przebudowane częściowo w XIX w. oraz Dom Esterki – jak głosi legenda – wybudowany dla ukochanej króla Kazimierza Wielkiego – Żydówki Esterki.
W 1908 r. na Rynku wzniesiony został pomnik wdzięczności dla cara Aleksandra II. W 1917 r. - w 100. rocznicę śmierci przywódcy Insurekcji - na cokole umieszczono popiersie Tadeusza Kościuszki, od którego nazwiska plac otrzymał swoją obecną nazwę.
W artykule wykorzystałam teksty z tablic informacyjnych oraz ze strony muzeum.
W Opocznie można zjeść:
W pobliżu warto zobaczyć:
