W czasach Księstwa Mazowieckiego na wzgórzu tumskim wznosiła się imponująca rozmiarami świątynia, jednak „w kształtach surowych i grubych, pozbawioną prawie całkowicie tych ozdób i form, które na zachodzie stworzyły już w tym czasie tyle wspaniałych dzieł architektury romańskiej” - pisał architekt Stefan Szyller. W XIV w. dobudowano dwie gotyckie wieże. W 1531 r. świątynię strawił pożar, po którym została odbudowana już w nowym, renesansowym stylu.
Katedra płocka to największa nekropola mazowieckich władców. Ich szczątki spoczywają pod posadzką Kaplicy Królewskiej, u stóp sarkofagu polskich władców - Władysława Hermana i jego syna Bolesława Krzywoustego. Są tu pochowani zmarły w 1247 r. Konrad Mazowiecki, jego wnuk Bolesław II oraz prawnuk Wacław Płocki zwany Wańko, jego syn Bolesław III, a także inny prawnuk Konrada Mazowieckiego — Siemowit III, jego brat Kazimierz oraz synowie Siemowit IV i Henryk, który był biskupem płockim. Spoczęli tu ponadto synowie Siemowita IV: Kazimierz II i Władysław l, a także synowie tego ostatniego: Siemowit VI i Władysław II oraz ostatni książę, który sprawował rządy w ziemi płockiej zanim, po jego śmierci, została włączona do Królestwa Polskiego w 1495 r. - Janusz II.
Drzwi Płockie
Cennym zabytkiem bazyliki są Drzwi Płockie, zabytek sztuki romańskiej. Obecnie oryginalne drzwi znajdują się w zachodnim portalu soboru św. Sofii w Nowogrodzie Wielkim w Rosji. W katedrze w Płocku od roku 1982 jest ich odlew. W 1962 prof. Aleksander Gieysztor na jednej z sesji naukowych zgłosił postulat wykonania z brązu kopii Drzwi, jednakże ówczesne władze państwowe (okres Gomułki) nie były zainteresowane tą sprawą. Początkowo kopia została wykonana z kompozycji żywicy epoksydowej, a w drugiej połowie lat 70. władze Płocka postanowiły, że wykonana zostanie kopia z brązu, która na stałe zostanie zawieszona w katedrze płockiej.
Prace nad odlewem trwały trzy lata. Ważąca ponad 2 tony brązowa kopia Drzwi Płockich została zawieszona w portalu katedry 23 listopada 1981, a 28 lutego 1982 nastąpiło uroczyste przekazanie i poświęcenie jej przez prymasa Polski abpa Józefa Glempa.
Polecam film, który można zobaczyć w Muzeum Mazowieckim przy ulicy Tumskiej. Pokazana jest w nim historia powstania Drzwi Płockich oraz prawdopodobna przyczyna zaburzenia pierwotnie przewidzianej kolejności poszczególnych kwater, z jakich składają się drzwi.
Więcej o Muzeum Mazowieckim: „Muzeum secesji” w secesyjnej kamienicy z XX wieku. Muzeum Mazowieckie w Płocku
W pobliżu warto zobaczyć:
- Spichlerz – oddz. Muzeum Mazowieckiego
- Pomnik Bolesława III Krzywoustego na Starym Mieście
W pobliżu można zjeść w:
- Restauracji w hotelu Tumskim
W artykule wykorzystałam tekst z tablicy informacyjnej oraz z Wikipedii.
